dinsdag 19 mei 2015

Toepassingskaart 8: Dyslexie II OK

Dyslexie II OK 

Hieronder zal ik ingaan op de volgende onderdelen:
- Effecten van toetsafname bij leerlingen met dyslexie
- Zelfevaluatie m.b.t. dyslexie en Protocol Leesproblemen en Dyslexie
- Vragen m.b.t. dyslexie vanuit jaar 2011-2012

Effecten van toetsafname voor leerlingen met de diagnose dyslexie 
Dyslexie kent meerdere uitingsvormen, zoals het in een andere volgorde 'zien' van letters binnen woorden en zinnen en het onscherp zien van letters/woorden/zinnen. Op het moment dat er een toetsafname plaatsvindt, kan dit een extra grote druk leggen op kinderen die gediagnosticeerd zijn met dyslexie, zeker omdat toetsen veelal talig ingestoken zijn.

Het Cito zegt het volgende (Cito, 2014): “In principe adviseren wij om alle leerlingen de toetsen onder dezelfde omstandigheden te laten maken en dus de voorgeschreven afname-instructies te volgen. Dit in verband met de vergelijkbaarheid van de resultaten van leerlingen met die van anderen in hun groep en de normgroep”.

Waar het hulpmiddelen kan betreffen, geeft het Cito de volgende mogelijkheden aan (Cito, 2014):
- Extra afnametijd;
- toets in meerdere delen afnemen;
- vergroten van de tekst van A4 naar A3;
- standaard vervolgmodule 1 afnemen, ongeacht de score van de startmodule (spelling);
- toetsen op maat (lager niveau) (begrijpend lezen);
- de teksten alvast laten lezen, zonder de opgaven (= ernstige gevallen & ter uitzondering) (begrijpend lezen).

Bovenstaande wordt ietwat toegankelijker uitgelegd door Masterplan dyslexie .nl en haakt hiermee in op de moeite die o.a. ouders hebben met toetsprocedures (Masterplan Dyslexie .nl, 2014):
“Uit vele reacties blijkt dat scholen, zorgverleners en ouders moeite hebben met de procedure rond het toetsen van begrijpend lezen bij dyslectische kinderen. De standaard-richtlijnen vanuit Cito en de instructie en de handhaving door de Inspectie worden voor het toetsen van kinderen met een ernstige vorm van dyslexie vaak als te strikt ervaren”.

Op mijn stageschool is er in overleg met de IB-er en ouders voor sommige leerlingen ook nog de afspraak gemaakt dat toetsen worden voorgelezen, waarbij de leerling het toetsboekje alsnog voor zich heeft om mee te kunnen lezen.

BRONNEN


 Masterplan Dyslexie. (2014). Toetsen van begrijpend lezen bij dyslectische leerlingen. Geraadpleegd op 7 mei 2015 van http://masterplandyslexie.nl/nl/nieuws/artikel/Toetsen_van_begrijpend_lezen_bij_dyslectische_leerlingen/27

Masterplan Dyslexie. (2014). Toetsen van begrijpend lezen bij dyslectische leerlingen. Geraadpleegd op 7 mei 2015 van http://masterplandyslexie.nl/public/files/documenten/Begrijpend_lezen_toetsen_bij_dyslectische_leerlingen_def2.pdf

Zelfevaluatie m.b.t. dyslexie en Protocol Leesproblemen en Dyslexie 







Vragen m.b.t. dyslexie vanuit jaar 2011-2012 
Vanuit de lessen en de onderwerpen voor de presentaties rondom dyslexie had ik toen ter tijd de volgende vragen (die vervolgens beantwoord werden):
- Wat houdt dyslexie in? (dyslexie is een probleem hebben met lezen en schrijven waarbij dit bijvoorbeeld kan betekenen dat letters/woorden lijken te bewegen, onscherp of onhelder zijn en/of dat letters in een andere volgorde lijken te staan binnen woorden(.
- Wat voor boeken zijn er voor leerlingen met dyslexie? (bijvoorbeeld De Kokkelreeks, de serie Zoeklicht, de Troefreeks)

Tot slot 
Waar ik vorig jaar achterkwam, vond ik erg interessant en inspirerend. Er is een voor mensen met dyslexie toegankelijk lettertype, voor op de computer. Dit is gebruiken in bijvoorbeeld Word en ook kan je internetbrowsers zo instellen dat pagina's worden weergegeven met dit letterype.

het lettertype heet Dyslexie en meer informatie is (o.a.) te vinden via de volgende websites:

- http://www.dyslexiefont.com/nl/dyslexie-lettertype/ 

- http://www.steunpuntdyslexie.nl/dyslexie-op-school/aanpassingen-en-hulpmiddelen/aanpassingen/lettertypen-bij-dyslexie/ 

Toepassingskaart 7: Opstellen van individueel handelingsplan

Individueel handelingsplan rekenen 

FORMULIER HANDELINGSPLAN

Naam:                         JL                   Onderdeel:                             Rekenen
Leeftijd:                      10                   Didactische leeftijd:                -
Geboortedatum:          -                      Groep:                                    7
Onderzoeksdatum:     -                      Groepsleerkracht:                   Lars van Rooijen
Begindatum:               -                      Einddatum:                             -

Beginsituatie:
JL is een energieke leerling die graag in contact is met andere kinderen. Hij raakt gemakkelijk afgeleid en merkt zelf ook dat hij last heeft van deze afleiding als daardoor zijn werk niet af is.
Er zijn hem verschillende handreikingen gedaan, zoals het mogen werken op een voor hem fijne plek en het opzetten van een hoofdtelefoon ter demping van omgevingsgeluid. Hij maakt hier minimaal gebruik van.

Doel:
JL heeft aan het einde van de rekenles ten minste van elk soort som een onderdeel af (zoals som 1a, 2a, 3a etc.).

Tijdsplanning
Gedurende 2 weken wordt er tijdens de rekenles aandacht besteed hieraan.
Daarna een inhoudelijk evaluatiemoment.
Dan weer 2 weken, eventueel met bijgesteld doel/bijgestelde werkwijzen.

Leerstof:
Het betreft de ‘reguliere’ lesstof op het gebied van rekenonderwijs,

Didactische werkvormen:
Na uitleg van de leerkracht wordt er gecheckt bij JL of hij begrijpt wat de bedoeling is. Eventueel laat de leerkracht hem uitleggen wat de bedoeling is. Elke 5 à 10 minuten komt de leerkracht weer kijken hoe het gaat.
De leerkracht maakt met name gebruik van positieve bekrachtiging, om te benadrukken wat JL al snapt en wat er al goed gaat, zowel lesinhoudelijk als qua gedrag tijdens de les.

Leermiddelen; methoden, materialen
De rekenmethode Alles Telt wordt gebruikt. Daarbij kan JL alsnog op een voor hem fijne werkplek werken en gebruik maken van een omgevingsgeluid dempende hoofdtelefoon.

Groeperingsvorm:
Op school: In zijn tafelgroep (of op een door hem gekozen werkplek)
In de klas door de leerkracht

Organisatie:
Door wie, waar, wanneer en hoe?
à In de rekenles, gedurende 2 weken, met een regelmatige stand van zaken opname van het proces door de leerkracht (op papier).

Evaluatie:
Resultaten:
Wat werkte mee/tegen
Conclusie: voortzetten of afbreken
Eventueel vervolgonderzoek door school of verwijzing naar interne of externe deskundigen

Opmerkingen:
Dit handelingsplan is onderdeel van de studie van Lars van Rooijen en zal uitgevoerd worden tijdens zijn lesgeven.

Handtekening ouders voor gezien:


…………………………………

--------------------------------------------------

Individueel handelingsplan Taakgericht Gedrag

FORMULIER HANDELINGSPLAN

Naam:                         ZN                  Onderdeel:                             taakgericht gedrag
Leeftijd:                      9                     Didactische leeftijd:                -
Geboortedatum:          -                      Groep:                                    7
Onderzoeksdatum:     -                      Groepsleerkracht:                   Lars van Rooijen
Begindatum:               -                      Einddatum:                             -

Beginsituatie:
Het is meermaals opgevallen dat ZN weinig zelfstandig is en na afloop bepaalde werkzaamheden niet af heeft. Regelmatig stelt ZN dezelfde vragen of hij iets mag doen na afloop van werk (bijvoorbeeld op de computer), terwijl al uitgelegd is dat dat niet kan. Ook is ZN regelmatig staand te vinden, waarna hij ‘wakker’ lijkt te worden als er iets aan hem gevraagd wordt om te gaan doen (“eh, oh, sorry, ja meester”).

Doel:
ZN heeft na afloop van een dag zijn rekenwerk af, zowel het lesboek als het werkschrift.

Tijdsplanning
Gedurende 3 weken wordt hier aan gewerkt, zowel tijdens rekenlessen als de dag zelf.

Leerstof:
Het betreft de gewone lessen uit de methode.

Didactische werkvormen:
Na afloop van de uitleg wordt aan ZN gevraagd wat voor hem de bedoeling is om te gaan doen, met als doel dat hij zich richt op de gehele te maken lesonderdelen.
Ook wordt er gewerkt met een afvinklijst, zowel voor hem als voor de gehele klas (om geen ‘unieke’ leerlingsituaties te veroorzaken, in negatieve zin).

Leermiddelen; methoden, materialen
Afvinklijst m.b.t. rekenmethode (zie bijlage).
Lesmethoden & materiaal.

Groeperingsvorm:
Op school: tijdens de rekenles en gedurende de dag zelf (klaarwerk bij lessen is werk afmaken)
In de klas door de leerkracht

Organisatie:
Door wie, waar, wanneer en hoe?
à Leerkracht, eventueel in samenwerking met ouder(s). Gedurende de rekenlessen. 3 weken lang. Per week (of meermaals per week) evalueert de leerkracht kort en stelt zijn handelen bij indien nodig. Ook worden er gesprekjes over gevoerd met Z Nzelf.

Evaluatie:
Resultaten:
Wat werkte mee/tegen
Conclusie: voortzetten of afbreken
Eventueel vervolgonderzoek door school of verwijzing naar interne of externe deskundigen

Opmerkingen:


Handtekening ouders voor gezien:

…………………………………

-BIJLAGE- 

Aftekenkaart Werkschrift Rekenen
Groep 7

BLOK 1
Les

Les

  1 +   2


13 + 14

  3 +   4


16 + 17

  6 +   7


18 + 19

  8 +   9


21 + 22

11 + 12


23 + 24



BLOK 2
Les

Les

  1 +   2


13 + 14

  3 +   4


16 + 17

  6 +   7


18 + 19

  8 +   9


21 + 22

11 + 12


23 + 24





BLOK 3
Les

Les

  1 +   2


13 + 14

  3 +   4


16 + 17

  6 +   7


18 + 19

  8 +   9


21 + 22

11 + 12


23 + 24



BLOK 4
Les

Les

  1 +   2


13 + 14

  3 +   4


16 + 17

  6 +   7


18 + 19

  8 +   9


21 + 22

11 + 12


23 + 24